„Chcemy być złączeni z braćmi naszymi, tej samej mowy, tej samej krwi i tego samego ducha.”
Z odezwy Powstania Śląskiego
Szczególne miejsce w dziejach walk wyzwoleńczych narodu polskiego zajmują Powstania Śląskie. Powstańcy śląscy są wielkimi bohaterami naszego bliskiego regionu. Jako symbol walki ludu śląskiego, jako przykład wielkiego patriotyzmu, poświęcenia i oddania stanowią autorytet dla wielu pokoleń, w tym młodych Polaków. Oto krótki rys historyczny mający na celu przybliżyć dzieje powstańców śląskich – patrona naszej szkoły.
Śląsk miał po I wojnie światowej strategiczne znaczenie gospodarcze. O jego przynależności do Polski lub Niemiec miał zdecydować plebiscyt. Oba państwa dążyły do włączenia tego obszaru w swoje granice licząc, że dzięki kopalniom odbudują się gospodarczo. Niemcy dodatkowo liczyły, że dzięki posiadaniu Śląska łatwiej spłacą reparacje wojenne.
I powstanie śląskie – wybuchło wśród ludności polskiej w odpowiedzi na represje ze strony administracji niemieckiej. Trwało od 17 do 26 sierpnia 1919, a przygotowała je Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska. Działania zbrojne ograniczały się do powiatów: rybnickiego, pszczyńskiego, bytomskiego, katowickiego oraz lublinieckiego. Ze względu na przewagę Niemców oraz brak pomocy ze strony państwa polskiego, które przez podpisanie traktatu wersalskiego nie mogło interweniować, powstanie zakończyło się pacyfikacją Polaków. W obawie przez represjami wielu powstańców opuściło Górny Śląsk. Ulokowani zostali przede wszystkim w obozach dla uchodźców w Oświęcimiu, Sosnowcu i Zawierciu.
II powstanie śląskie – kampania plebiscytowa miała po obu stronach ostry przebieg. Polacy wciąż byli prześladowani przez stronę niemiecką, a kulminacją niezadowolenia naszych rodaków było zabicie polskiego działacza narodowego i lekarza Andrzeja Mielęckiego. Spowodowało to wybuch w nocy z 17 na 18 sierpnia 1920r. II powstania. Jego dyktatorem został Wojciech Korfanty. W porównaniu do poprzedniego zrywu było lepiej zorganizowane. Powstańcy szybko zajęli większość okręgu przemysłowego. Efektem tego zrywu było utworzenie polsko-niemieckiej policji plebiscytowej, a uczestnicy walk uzyskali gwarancję bezpieczeństwa i nie musieli uciekać ze swoich domów. Podniosły się również morale Polaków, którzy uwierzyli w to, że mogą uzyskać przynajmniej część terenów Śląska.
Plebiscyt odbył się 20 marca 1921r. Za Polską opowiedziało się 40,3% głosujących, za Niemcami 59,4%. Jednak ze względu na to, że mieszkańcy miast w przewadze głosowali za przynależnością do Niemiec, a wsi do Polski, okazało się niemożliwe wytyczenie granic.
III powstanie śląskie – Początkowy projekt granicy polsko-niemieckiej był bardzo niekorzystny dla naszego kraju, co spowodowało kolejny zryw. Rozpoczął się on 3 maja 1921, a dyktaturę ponownie objął Wojciech Korfanty. Pierwsze tygodnie to sukcesy Polaków, którym udało się zaskoczyć Niemców. Jednym z ważniejszych momentów była bitwa o Górę świętej Anny, przegrana przez Polaków. Niemcy planowali zająć po tym wydarzeniu cały okręg przemysłowy, jednak nie przełamali polskiego frontu. Działania wojenny stopniowo zamierały, by ostatecznie wygasnąć 25 czerwca, kiedy ogłoszono zawieszenie broni. Wynikiem tego powstania był korzystny dla Polski podział Śląska. Zyskaliśmy 29% terenów spornych, 46% ludności i większość przemysłu ciężkiego.